Son zamanlarda, bazı üyelerin Oda ve Borsalarımızdan üye listesi, iletişim numarası, adres ve benzeri bilgileri istediği bildirilerek bu konuda Birliğimizden görüş talep edilmektedir.
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 2 nci maddesinde yer alan “Bu Kanun hükümleri, kişisel verileri işlenen gerçek kişiler ile bu verileri tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla işleyen gerçek ve tüzel kişiler hakkında uygulanır.” hükmü gereği, gerçek kişiye ait her türlü verinin işbu Kanun kapsamında korunduğu, işlenmesi ve aktarılması noktasında işbu Kanun hükümlerine uygun prosedürlerin takip edilmesi gerektiği tartışmasızdır.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 8 inci maddesinde “Kişisel veriler, ilgili kişinin açık rızası olmaksızın aktarılamaz.” hükmü yer almaktadır. Açık rıza gerektirmeksizin kişisel verilerin aktarılabileceği durumlar için Kanun’un 5 inci maddesinin 2 nci fıkrasına atıf yapılmaktadır. Anılan maddede yeralan istisnai düzenlemeler:
“a) Kanunlarda açıkça öngörülmesi.
- b) Fiili imkânsızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir başkasının hayatı veya beden bütünlüğünün korunması için zorunlu olması.
- c) Bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesinin gerekli olması. ç) Veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması.
- d) İlgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması.
- e) Bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması.
- f) İlgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması,” şeklindedir.
Yine aynı Kanun’un 4.maddesinin 2 nci fıkrasında kişisel verilerin işlenmesinde uyulması zorunlu ilkeler sayılmış olup ç bendi “İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma.” şeklindedir.
Nitekim, Kişisel Verileri Koruma Kurumuna bu hususta intikal ettirilen başvurulara Kurumun vermiş olduğu cevaplar, işbu hükümler doğrultusunda belirtilmektedir.
Malumları olduğu üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun Açıklık başlıklı 35 inci maddesinin üçüncü fıkrasında “Tescil edilen hususlar, … ilan olunur.” ve dördüncü fıkrasında da “İlan, Türkiye genelinde sicil kayıtlarının ilanına özgü Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile yapılır.” hükümleri yer almaktadır.
Bu itibarla ticaret sicilinin aleniyet (açıklık) ilkesi sicil hukuku açısından ilanla da yerine getirilmiş olmaktadır. Zira Kanunun Görünüşe Güven başlıklı 37 nci maddesi “… üçüncü kişilerin ilan edilen duruma güvenleri korunur.” hükmü ile de üçüncü kişilerin bir hususun ilan edilen şekline güvenip ona dayanarak işlem tesis edebilecektir.
Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 22.04.2020 tarih ve 2020/307 sayılı kararında “Ticaret sicilinin aleni olmasının, sicilde yer alan kişisel verilerin 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümlerinden muaf olacağı anlamını taşımadığı, Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından kamu kurum ve kuruluşlarına gerçekleştirilecek aktarımların Kanunun 8 inci maddesinde yer alan düzenlemeye uygun biçimde yapılması ve sicilde aleni olarak işlenen verilerin işlenmesi noktasında aleniyet amacına bağlı kalınması gerektiği değerlendirilmektedir.
Organ Seçimleri Hakkında Yönetmelikte “Oda ve borsa üye listelerine ilişkin her türlü talep, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununu çerçevesinde karşılanır.” hükmü yer almakta ise de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 28 inci maddesinde bu Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı istisnai haller düzenlenmektedir. Üyelerin liste talepleri, bu maddede yer alan hiçbir istisnai hal kapsamına girmemektedir. Kaldı ki, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, diğer kanunlarda yer alan düzenlenmelere uyulmaksızın kişilere bilgi edinme hakkı tanımamaktadır. Aksi takdirde, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, Kişisel Verilerin Korunması Kanununun önüne geçecek ve Kişisel Verilerin Korunması Kanununun bir işlevselliği kalmayacaktır.
Bununla birlikte, Oda Muamelat Yönetmeliği’nin 85 inci maddesinin ikinci fıkrası ile Borsa Muamelat Yönetmeliğinin 80 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Ortak veri tabanında güncel olarak tutulan kayıtlardan oluşturulan meslek gruplarına göre üye listeleri, internet sitesinde yayımlanır.” hükmüne istinaden meslek gruplarına göre üye listelerinin paylaşılması mümkündür. Ancak, burada kasıt üyeler için sadece unvan bilgisidir.
Oda ve Borsalarımızda yeralan bilgilerden bazıları, her ne kadar Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmış olması sebebiyle aleni olsa da, yukarıda açıklandığı üzere alenileştirme amacına uygun düşmeyen verilerin ilgili kişiden açık rıza alınmaksızın paylaşılmaması gerekmektedir.
Tüzel kişi üyeler için ise, sadece Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmış olan bilgilerin paylaşılması mümkün olup, yine Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gereği tüzel kişinin gerçek kişi temsilcisine ait bilgilerin paylaşılmaması gerekmektedir.
Ticaret Bakanlığımızın 24.02.2022 tarihli yazısında da üye listelerine ilişkin taleplerin karşılanmasının zorunlu olduğu, ancak gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerinin kimlik numarası, adres, iletişim bilgisi ve benzeri kişisel veri kapsamına girecek bilgilere yer verilemeyeceği belirtilmektedir.
Özetle;
– Oda Muamelat Yönetmeliği’nin 85 inci maddesinin ikinci fıkrası ile Borsa Muamelat Yönetmeliğinin 80 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Ortak veri tabanında güncel olarak tutulan kayıtlardan oluşturulan meslek gruplarına göre üye listeleri, internet sitesinde yayımlanır.” hükmüne istinaden sadece unvan bilgisi ve meslek grubu bilgisi içerek şekilde üye listesinin paylaşılmasında hukuki bir engel olmadığı,
Adres, telefon, TC kimlik no, askı durumu bilgisi ve benzeri kişisel verilerin ilgili kişiden açık rıza alınmaksızın paylaşılmasının mümkün olmadığı,
– Ticaret sicilinde yayımlanan bilgilerin paylaşımında “alenileştirme amacına bağlılık” ilkesine uygun hareket edilmesi gerektiği hususlarında bilgi edinilmesini bilgilerinize arz olunur.
